Yaşlı kişilerde demans büyük bir risk oluştursa da, bu riski azaltmanın pek çok yolu bulunmaktadır. Bu yollar şu şekilde sıralanabilir:
1. Fiziksel Aktivite
Düzenli bir şekilde fiziksel aktivite yapmak, kişilerdeki bunama riskinin azalabilmenin en önemli yollarından biri olarak görülmektedir. Fiziksel aktivite kişilerin kalpleri, kan dolaşımı, kilo ve zihinsel sağlıkları için oldukça önemlidir.
Fiziksel olarak aktif olmak için başlangıç kişiler için zorluk yaratabilir ya da hoşlanmadıkları aktiviteler karşılarına çıkabilir. Bu durumda kaygılanmak yerine kolay ve sevilebilecek aktiviteler bulmak oldukça önemlidir.
İki farklı fiziksel aktivite bulunmaktadır. Bunlar aerobik aktiviteler ve güç geliştirme aktiviteleridir. Bu aktiviteler kişilerde demans riskinin azaltmak için fayda sağlayacaktır.
Aerobik Aktivitesi
Aerobik aktiviteler kalbin, akciğerin ve kan dolaşımımın daha sağlıklı kalmasına fayda sağlamaktadır. Bu durumda beyin sağlığı için oldukça önemlidir.
Orta seviyede aktiviteler, hızlı nefes alınmasını ve vücudun sıcak hissetmesini sağlamaktadır. Yüksek seviye aktiveler bir zaman sonra kişilerin terlemesini ya da nefesin kesilmesini ve konuşmayı engelleyen aktivitelerdir.
Genellikle 1 dakika yüksek seviye aktivite, iki dakikalık orta seviye aktiviteye eşit olarak görülmektedir. Ortalama olarak bir kişinin ise haftada 150 dakikalık orta seviye aktivite yapması gerekmektedir. Ayrıca kişilerin oturma ve uzanma süresini en aza indirmesi bu durumu kolaylaştırmaktadır.
Güç Geliştirme Aktivitesi
Güç geliştirme aktiviteleri, kişilerin ana kaslarını çalıştırmaktadır. Bu aktivite, günlük görevlerin yapılmasına yardımcı olmaktadır. Bu tür aktiviteler kandaki şeker seviyesinin kontrol edilmesine ve diyabet riskinin azalmasına fayda sağlamaktadır. İdeal bir aktivite için, haftada iki ya da daha fazla güç geliştirme aktiviteleri yapılmalıdır.
Aktif Kalmanın İpuçları
Kişiler zevk duyacağı aktiviteleri seçerek bunu devamlı hale getirmelidirler. Aktivitelerin ilerlemesinin takip edilebilmeleri içinse fitness bileklikleri ya da akıllı telefonlardaki uygulamaları tercih edebilirler. Bu durumda bir hedef belirlenmeli ve her gün bu hedefe sadık kalınarak devam edilmelidir. En uygun hedef için genellikle 10.000 adım seçilmektedir. Yürüyüş kulüpleri gibi grup etkinlikleri, insanlarla bağlantı kurmanın ve etkileşim kurmanın harika bir yoludur. Bu, beyni aktif ve meşgul tutmaya yardımcı olur.
2. Sağlıklı Beslenme
Sağlıklı ve dengeli bir diyet, bunama riskini azaltırken, ayrıca diyabet tip II, obezite, kanser, kalp hastalıkları ve felç gibi durumları da azaltmaktadır.
Tek başına hiçbir besin beyin sağlığını tek başına iyileştirmeyecektir. En önemli fark olarak, doğru oranlarda farklı yiyecekler tüketilmesi gerekmektedir. Bu durumda dengeli diyet olarak bilinmektedir. Dengeli diyet, beyin sağlığı için gerek duyulan tüm besinlerin alınma olasılığı çok fazladır. Bazı yeme alışkanlıkları-özellikle yeşillik içerenler- bunamaya karşı koruma özelliğine sahiptir.
Birçok öğünde nişastalı ve tam tahıllı yiyeceklere yer verilmelidir. Buna örnek olarak, kepekli ekmek ya da tam tahıllı ekmek gösterilebilir.
Daha az kırmızı et, düzenli olarak balık yenilmelidir.
Mümkün olduğunca daha az yağlı süt ürünleri seçilmelidir.
Diyetteki tuz miktarı sınırlandırılmalıdır.
Alkol tüketimi en aza indirilmelidir.
Çikolata, kek, hamur işi ve tatlı gibi şeker içeren yiyecekler en aza indirilmelidir.
3. Sigara İçmemek
Eğer kişiler sigara kullanıyorsa, ileri yaşlarda bunama riskine sahip olacaklardır. Tütün ve tütün mamullerinin tüketimi vücuttaki kan dolaşımını, özellikle beyine giden damarları, kalp ve akciğerlere oldukça fazla zarar vermektedir. Sigara kullanan kişiler içinde ne kadar erken bırakılırsa, beyin hasarından o kadar erken kaçılır.
Sigarayı Bırakmanın İpuçları
Sigara bırakmanın pek çok yolu vardır. En etkili çözümler için ise doktora danışılmalıdır.
Ağız ve burun spreyi, sakız, pastil ya da e-sigaralar gibi daha az nikotine sahip ürünler kullanılabilir.
4. Daha Az Alkol Tüketimi
Fazla alkol tüketimi demans riskini arttırmaktadır. Eğer kişiler düzenli bir şekilde alkol tüketiyorsa, bunun ölçülü ve sınırlı bir duruma getirmeleri gerekmektedir. Tek seferde yüksek miktar alkol tüketimi beynin yüksek seviyede zararlı kimyasallara maruz bırakmaktadır. Her hafta 14 ünite fazlası alkol tüketmemeye çalışın. Bu, her gün yaklaşık bir pint bira veya küçük bir bardak şaraba eşittir. Düzenli olarak bundan çok daha fazlasını içiyorsanız, beyninize ve diğer organlarınıza zarar verme riskinizi artırıyorsunuz ve dolayısıyla bunama riskinizi artırıyorsunuz.
Alkolün Azaltılması İçin İpuçları
• Kişiler kendilerine haftalık bir limit belirlemelidirler.
• Haftada birkaç gün alkol tüketmemeye çalışılmalı.
• Düşük alkollü ya da alkolsüz içecekler denenmelidir.
• Kişiler kendilerini motive etmek için etkinliklerden yararlanılmalıdır.
5. Sosyal ve Zihinsel Açıdan Aktif Kalma
Sosyal ve zihinsel aktivitelere katılmak beynin hastalıklarla başa çıkmasını, ruh halinin iyileşmesini ve stresin azaltılmasına oldukça yardımcı olmaktadır. Bu durum, demansın gelişimini geciktirir ve önlemeye yardımcı olmaktadır.
Kişiler beyinlerini meşgul edecek, zorlayacak ve hoşlarına gidecek aktiviteler bulmalılar. Düzenli bir şekilde bulmaca çözmek bu durum için önemli bir örnektir. Zihninizi meşgul eden, bilgiyi işleyen ve düşünme becerilerinizi geliştiren her şey beyin için iyidir ve riskinizi azaltır. Diğer örnekler şu şekildedir:
• Kitap okuma
• Aktif kulüplere katılma
• El sanatları ile ilgilenme
• Herhangi bir müzik aleti çalma
• Yazı yazma ya da günlük tutma
Sosyal ve zihinsel aktiviteler demans riskini azaltmak için mükemmel yollardan biridir. Kişiler böyle bir durumda hem hastalığın gelişimini engeller hem de sosyal hayatlarının gelişimini sağlamaktadır.
Bu içeriğimiz ilginizi çekti ise "Doğanın İnsana Etkisi Nedir?" yazımıza da göz atabilirsiniz.
Bu yazıya hiç yorum yapılmamış. İlk sen yorum yap.